Ege Üniversitesi Bayan Problemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi (EKAM) tarafından EKAM Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Sinem Utanır Altay koordinatörlüğünde “Dijital Bağımlılık ve Aile İçi Bağlantıya Tesirleri Paneli” düzenlendi. Çevrimiçi yapılan panelde konuşmacı olarak Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yeni Medya Kısmından Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Şimşek yer aldı. Aktifliğe Bayan Problemleri Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Vildan Koçoğlu Gündoğdu, müdür yardımcıları Dr. Öğr. Üyesi Sinem Utanır Altay ve Doç. Dr. İlkay Südaş, akademisyenler ve öğrenciler katıldı. Panelde, dijitalleşmeyle birlikte değişime uğrayan aile yapısı; “dijital yerliler” ve “dijital göçmenler” kavramları üzerinden incelenerek, dijital bağımlılığın aile ve toplum üzerindeki yansımaları kapsamlı bir formda tartışıldı.
Panelde konuşan EKAM Müdürü Doç. Dr. Vildan Koçoğlu Gündoğdu, “Bugün, son yılların en büyük sorunlarından biri üzerinde duracak ve kimi tedbirlerle neler yapabileceğimizi tartışacağız. Aileleri bilinçlendirmek ve kendimizi bu tarafa adamakla birtakım aksiliklerin üstesinden gelebileceğimize inanıyorum. Akademisyenler olarak biz bu hususun hayli içindeyiz; araştırmalarımızı yürütürken yapay zekadan da faydalanıyoruz. Tahminen de teknolojinin olumlu taraflarını daha çok kullandığımız için, olumsuz taraflarını daha az görüyoruz. Bu bağlamda, kamu spotlarının hazırlanması ve seminerlerin düzenlenmesinin büyük ehemmiyet taşıdığını düşünüyorum. Ayrıyeten, daha büyük otoritelerin getireceği kısıtlamalar işi kolaylaştıracaktır. Örneğin; çeşitli toplumsal medya uygulamalarının sonlandırılarak açılması, eğitim içerikli olması ve yaş sonlarının getirilmesi üzere tedbirlerle daha fazla yol kat edilebilir. Bedelli bilgilerini bizimle paylaşacak olan Prof. Dr. Gülsüm Şimşek hocamıza teşekkür ederiz” diye konuştu.
“Dijitalleşme aile yapısını değiştirdi”
Müdür Yardımcısı Dr. Öğr. Üyesi Sinem Utanır Altay ise, “Toplumun temel yapı taşı olan ailenin klasik yapısı, dijitalleşmeyle birlikte değişime tâbi olmuştur. İnternetle birlikte ömrümüze ‘dijital yerliler’, ‘dijital göçmenler’, ‘dijital aileler’ üzere kavramlar girmiştir lakin dijitalleşme, olumlu yanlarıyla birlikte negatif ögeleri da hayatımıza dâhil etmiştir. Birey, aile ve toplum olarak dijital ortamdan soyutlanmadan sağlıklı bir biçimde hayatımızı devam ettirebilmek için dijital farkındalığımızın olması gerekmektedir. Bu konferans kapsamında, klâsik aileden dijital aileye dönüşümü, dijitalleşmenin ailede eşler ortasındaki tesiri, dijitalleşmenin ailede çocuklara ve çocuk-ebeveyn bağlantısına tesiri, dijitalleşmenin olumlu-olumsuz özellikleri, dijital bağımlılığın belirtileri, dijital bağımlığın topluma yansımaları üzere bahislerin yanında, Dijital dünya bizleri nasıl içine çekiyor? Şuurlu ‘dijital anne-baba’ olabilmek için neler yapabiliriz? üzere sorular çerçevesinde tartışacağız” diye konuştu.
“Dijital bağımlılık önemli bir problemdir”
Kişilerin sanal ortamlarda daha fazla vakit geçirmesine neden olan etmenlerden bahseden Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Şimşek, “Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla artan dijital bağımlılık, bilhassa aile yapısındaki problemlerden beslenen önemli bir sorun olarak öne çıkmaktadır. Boşanma, aile içi şiddet, tutarsız ebeveynlik tavırları ve çocuklara kelam hakkı tanınmayan baskıcı ortamlar, gençleri ve çocukları dijital dünyaya itmektedir. Kişisel faktörler olarak ise yalnızlık hissi, toplumsallaşma zorlukları, utangaçlık ve düşük özgüven üzere kişilik özellikleri, bireylerin sanal ortamlarda daha fazla vakit geçirmesine neden olmaktadır. Bu durum, aile içi irtibatı zayıflatmakta ve jenerasyonlar ortası bağı kopararak dijital bir aile modeline geçişi hızlandırmaktadır. Dijitalleşme, bilgiye erişim ve uzaktakilerle irtibat üzere yararlar sunsa da, bilinçsiz kullanım bu olumlu tarafları gölgede bırakmaktadır” dedi
“Çocuklar savunmasız kalıyor”
Bazı oyunların çocukların zihinsel gelişimini sekteye uğrattığını vurgulayan Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Şimşek, “Dijital bağımlılığın birey ve toplum üzerindeki olumsuz tesirleri ruhsal, fizikî ve toplumsal boyutlarda kendini göstermektedir. Ruhsal olarak korku, nomofobi, depresyon ve toplumsal medyadaki ‘mükemmel’ hayatların yarattığı yetersizlik hissi yaygınlaşmaktadır. Fizikî olarak ise mavi ışığa maruz kalmaya bağlı uyku bozuklukları, boyun düzleşmesi üzere iskelet sistemi problemleri ve hareketsiz ömür usulü öne çıkmaktadır. Toplumsal açıdan, yüz yüze irtibatın zayıflaması, empati ve çatışma çözme üzere marifetlerin körelmesi en büyük tehlikelerdendir. Bilhassa çocuklar, zihinsel gelişimlerinin sekteye uğraması ve ‘Mavi Balina’ üzere oyunlar yahut manipülatif yapay zeka sohbetleri aracılığıyla intihara kadar sürüklenebilen tehlikelere karşı savunmasız kalmaktadır” diye konuştu.
“Bütüncül yaklaşımla gayret edilmeli”
Dijital bağımlılıkla bütüncül bir yaklaşımla gayret edilmesi gerektiğini söyleyen Dr. Öğr. Üyesi Gülsüm Şimşek, “Bu çok taraflı sorunun tahlili, ferdî, ailesel ve toplumsal seviyede atılacak adımları gerektirmektedir. Aileler için ‘dijital ebeveynlik’ kavramı çerçevesinde bilinçlenmek, çocukların ekran mühletlerine hudutlar koymak, çevrimiçi aktivitelerini denetlemek ve onlarla diyalog kurmak kritik kıymet taşımaktadır. Eğitim sisteminde dijital okuryazarlık derslerinin yaygınlaştırılması ve devlet tarafından kamu spotları hazırlanması üzere siyasetlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, akademik başarısızlık, iş gücü verimliliğinde düşüş ve Türkiye’de her üç gençten birini etkileyen ‘ev genci’ olmak üzere toplumsal problemlerin derinleşmesi kaçınılmaz olacaktır. Bu nedenle dijital bağımlılık, domino tesiri yaratan bir halk sıhhati sorunu olarak ele alınmalı ve bütüncül bir yaklaşımla çaba edilmelidir” dedi.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı
